به گزارش روابط عمومی آب منطقه ای چهارمحال و بختیاری، سید«هاشم فاطمی» در دوره دوره آموزشی آب و محیط زیست در حضور دهیاران اظهار کرد: 85 درصد کشور در منطقه خشک، نیمه خشک و فراخشک واقع شده است.
کارشناس حفاظت آب منطقه ای استان با اشاره به این‌که استان چهارمحال و بختیاری 12 دشت اصلی دارد که از این تعداد 4 دشت ممنوعه بحرانی و 4 دشت ممنوعه و برای بقیه نیز پیشنهاد ممنوعیت صادر گردیده است، گفت: پدیده فرونشست در دشت‌های استان آغاز شده که این اندازه از فرونشست برای استان بحرانی است و در دشت شهرکرد فروچاله نیز داریم.
وی با بیان این‌که میزان منابع آب تجدیدپذیر 25 درصد متوسط جهانی است، افزود: این میزان بارش در ایران از نظر مکانی و زمانی توزیع مناسب ندارد.
کارشناس حفاظت آب منطقه ای استان تصریح کرد: استان وابستگی شدید به منابع آب زیرزمینی دارد و اکنون دارای بحران شدید آب است که این امر به‌علت افزایش جمعیت، تغییر الگوی مصرف و عدم مدیریت مصرف آب و مصرف ناصحیح است.
فاطمی خاطرنشان کرد: خشکسالی پدیده جدیدی نیست و بسیاری از افراد نیز با بارش یک باران و برف تصور می‌کنند که خشکسالی برطرف شده است.
وی گفت: زمانی که سطح آب زیرزمینی در دشت‌ها پائین آید حتی اگر بارندگی هم باشد سرریزی در دشت‌ها نداریم و سالانه کیفیت آب بدتر خواهد شد.
کارشناس حفاظت آب منطقه ای استان ادامه داد: متوسط حجم آب خروجی از استان در رودخانه‌های حوضه کارون در گذشته حدود شش میلیارد مترمکعب بود اما اکنون به سه میلیارد مترمکعب رسیده است زیرا ذخایر برفی را از دست داده‌ایم.
فاطمی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون احداث تونل بهشت‌آباد متوقف شده است.
وی با اشاره به این‌که استان دارای 12 دشت است که از این تعداد 4 دشت ممنوعه هستند، تصریح کرد: پدیده فرونشست در دشت‌های استان آغاز شده که این اندازه از فرونشست برای استان بحرانی است و در دشت شهرکرد فروچاله نیز داریم.
کارشناس حفاظت آب منطقه ای استان با بیان این‌که دشت خانمیرزا 80 سانتی‌متر و دشت شهرکرد 20 سانتی‌متر فرونشست کردند که یک فاجعه محسوب می‌شوند، گفت: در همه دشت‌های استان شاهد افت سطح ایستابی هستیم و این امر به معنای برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی است که همانند خالی شدن حساب پس انداز تلقی می‌شود.
فاطمی اظهار کرد: اکنون استان با کمبود آب شرب مواجه است و آنچه مسلم است منابع و ذخایر آب استان کاهش یافته و به‌شدت وابسته با بارندگی شدیم که هیچ تضمینی برای بهبود بارش‌ها نیست.
وی در خصوص بهره‌برداری از منابع آب سطحی به جای زیرزمینی گفت: بی‌شک تمرکز بیش از حد بر بهره‌برداری از منابع استراتژیک آب زیرزمینی در کشور و در استان در چهار دهه اخیر خطایی فاحش بوده است و باید وابستگی به منابع آب زیر زمینی کاهش و کمبود آب از منابع سطحی جایگزین شود.
کارشناس حفاظت آب منطقه ای استان در ادامه خاطرنشان کرد: مشکل عمده این است که مناطق نیازمند استان همانند بروجن، سفید دشت و فرادنبه، شهرکرد و .... جزو مناطق مرتفع کشور و فاقد جریان‌های سطحی دائم و حتی فصلی هستند و تأمین آب از مناطق دیگر جدا از مشکل تخصیص، مستلزم صرف هزینه‌های بسیاری است.
فاطمی افزود: برای برطرف کردن این مشکل حداقل باید بر مهار آب‌ها در داخل خود حوضه‌ها مانند تسریع در اجرای سد باباحیدر و اجرایی کردن سد ونک تمرکز کرد.
وی در خصوص اهمیت جمع آوری آب باران، اظهار کرد: با توجه به تغییر نوع بارش‌ها برای مقابله با خروج آب از دشت‌ها و کاهش تبخیر، جمع‌آوری آب باران ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای دشت‌های استان است.
کارشناس حفاظت آب منطقه ای استان ادامه داد: هر چند روان‌آب‌های فصلی نیز کاهش یافته است اما در مناطق مسکونی و صنعتی به‌علت کاهش چشمگیر سطح نفوذ، روان آب‌هایی در فصل بارندگی داریم همانند این‌که در سطح شهرکرد و حوضه بالا دست آن، حدود هفت میلیون متر مکعب آب در سال قابل جمع‌آوری و نفوذ به آبخوان است.
فاطمی استفاده از چاه‌های جذبی در منازل مسکونی و واحدهای صنعتی، جمع‌آوری روان‌آب‌ها و احداث حوضچه‌ها و چاه‌های نفوذ و احداث چکدم‌ها(سدهای کوچک) در مسیر آب‌ها برای ایجاد تأخیر را از راه‌کارهای موثر عنوان کرد.
وی گفت: استفاده از روش آبیاری بارانی موجب تسریع در نابودی آبخوان‌ها شد، چون در این روش آب برگشتی به آبخوان حذف و آب صرفه‌جویی شده صرف توسعه سطح زیر کشت شده که نمونه بسیار بارز این وضعیت دشت‌های سفید دشت و بروجن و فرادنبه است که تقریباً دیگر آبخوانی وجود ندارد.
کارشناس حفاظت آب منطقه ای استان افزود: تغییر در شیوه‌های آبیاری از سنتی به نوین (نوار تیپ) بدون افزایش سطح زیر کشت موجب کاهش حدود 50 الی 60 درصدی در مصرف آب، افزایش 60تا 100 درصدی تولید در واحد سطح، کاهش در بذر مصرفی، کاهش در سم و کود مصرفی به میزان حدود 50 درصد، کاهش چشمگیر علف هرز، سله نبستن خاک و جلوگیری از فرسایش و شسته شدن خاک و عدم نیاز به تسطیح اراضی است.
فاطمی افزود: استفاده از آبیاری بارانی در بلند مدت موجب کاهش بیشتر منابع آبی شد، چون آب صرفه‌جویی شده صرف توسعه سطح زیر کشت است.
وی در خصوص توجه به آب مجازی گفت: یک بررسی آماری در میدان میوه و تره‌بار شهرکرد نشان داد که حدود 20 درصد میوه و تره بار وارده به این میدان در طول سال از میان می‌رود و شاید حدود 20 درصد دیگر در مغازه میوه فروش و منزل مصرف‌کننده که عرضه بیشتر برخی محصولات به بازار مانند هندوانه، هلو، سیب‌زمینی، پیاز و....، عدم بسته‌بندی مناسب از مزرعه تا منازل و نداشتن فرهنگ درست مصرف در منازل، رستوران‌ها و سالن جشن‌ها از علل این امر است.
کارشناس حفاظت آب منطقه ای استان خاطرنشان کرد: آلودگی منابع آبی نیز موجب می‌شود که بخشی از آب قابل مصرف به آب غیر قابل مصرف تبدیل شود.
